Türkiye’de istatistik bölümüne sahip tek vakıf üniversitesi olan İstanbul Ticaret Üniversitesi “98. Yılında TÜİK ve Üretimden Sunuma İstatistik” paneliyle istatistik biliminin nabzını tuttu. TÜİK İstanbul Bölge Müdürlüğü yönetiminin de konuşmacı olduğu panelde istatistik biliminin topluma etkisi ile TÜİK’in geçmiş ve geleceğe yönelik çalışmaları da katılımcılarla paylaşıldı.
Üniversitemiz, Türkiye İstatistik Günü vesilesiyle önemli bir konferansa ev sahipliği yaptı. Sütlüce kampüsünde konferans salonunda gerçekleşen 98. yılında TÜİK ve Üretimden Sunuma İstatistik isimli etkinliğe Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) İstanbul Bölge Müdürü Ali İhsan Yücedağ, Rektörümüz Prof. Dr. Abdulhamit Avşar, TÜİK İstanbul İstatistik Grup Müdürlüğünden Uzman Ahmet Gök ve TÜİK İstanbul Bilgi İşlem Grup Müdürlüğü’nden Uzman Fatih Çekiç ile akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
İSTATİSTİK BÖLÜMÜMÜZ VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE TEK
Moderatörlüğünü İstatistik Bölüm Başkanı Doç. Dr. Seda Bağdatlı Kalkan’ın yaptığı konferansın açılış konuşmasını yapan İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. M. Said Yazıcıoğlu, TÜİK’in kuruluşunun ve Türkiye İstatistik Günü’nün 98. yılını kutladı ve kurumun Türkiye’de istatistik biliminin gelişimindeki rolünü vurguladı. Prof. Dr. Yazıcıoğlu, istatistik biliminin toplum üzerine ne kadar önemli olduğunu vurgularken vakıf üniversiteleri arasında sadece Üniversitemizde İstatistik bölümü olduğunu belirterek üniversitemizin istatistik bölümüne verdiği değeri hatırlattı.
İSTATİSTİĞİN KURULUŞU OSMANLI DEVLETİ’NE DAYANIYOR
Rektörümüz Prof. Dr. Abdulhamit Avşar da açılışta yaptığı konuşmada, farkında olarak ya da olmayarak, istatistik ile iç içe yaşadığımızı hatırlattı. Prof. Dr. Avşar, “Günümüzde istatistik çalışmaya başvurulmayan herhangi bir alan yok gibidir. Tarımdan, tıp bilimlerine kalite kontrolüne kadar hemen her alanda ortaya çıkan sorunların çözümünde istatistikten geniş ölçüde yararlanılıyor. Bugün, endüstriyel ve ticari faaliyetler ve hatta hükümetlerin karar verme süreçlerinde toplanan ve gözlenen verilerden anlamlı bilginin üretilmesi veya çıkarılması istatistik yöntemlerin kullanılmasını zorunlu” dedi.
TÜRKİYE’NİN İSTATİSTİK GEÇMİŞİ YÜZYILLARA DAYANIYOR
Osmanlı tarihinin somut veriler içeren temel kaynaklarının büyük çoğunluğunu vergi merkezli tutulan kayıtlar oluşturduğunu da kaydeden Prof. Dr. Avşar, şu bilgileri verdi: “Kayıtların en kapsamlıları; esas olarak 15. ve 16. yüzyılları kapsayan, ancak 17. yüzyıl için de bazı örnekleri görülen Tahrir Defterleridir. Yine vergi merkezli diğer defter türleri 17. ve 18. yüzyıllardaki boşluğu dolduracak Avarız ve Cizye Defterleri ile 19. yüzyıllarda tutulan Temettüat Defterleridir. Osmanlı Devleti’nde 1326–1360 ve 1360–1389 yılları arasında belirli topraklar ve üzerindeki nüfusun sayımı yapıldı.1389 yılında kurulan Defterhane biriminde tutulan kayıtlardan çıkarılabilecek sonuçlara göre; istatistiksel bilgi derlemenin de bu kurumun görevlerinden olduğu anlaşılıyor.”
İSTATİSTİK KALEMİ 1875’TE KURULDU
1500’lü yıllardan itibaren her yüzyılda, genel bir sayım yapılmasına yönelik madde, yazılı yasa şeklinde Kanunnameye girmiştir. Osmanlı’da 19. yüzyılın başından itibaren yenileşme süreci kapsamında sistemli bir şekilde merkezde ve taşrada istatistik ofisleri açılmaya başlanmış ve bu ofislerin faaliyetlerini denetlemek için ayrı bir kontrol mekanizması kurulmuştur. Osmanlı Devleti’nde 1875 yılında ticaret nezaretine bağlı istatistik kalemi kuruluyor. Bu açıdan bakarsak İstatistik Kurumu’nun tarihi 100 yılın üzerindedir” ifadelerini kullandı.
TÜİK İSTANBUL BÖLGE MÜDÜRÜ’NDEN KARİYER İPUÇLARI
TÜİK İstanbul Bölge Müdürü Ali İhsan Yücedağ, “TÜİK ve Kariyer İmkanları” konulu konuşmasına “İstatistik neden önemlidir?” ve “İstatistik kurumları ne iş yapar?” sorularını cevaplayarak başladı. Yücedağ, İstanbul’un TÜİK’in verdiği istatistiki verilerin yüzde 40’ını tek başına verdiğini ve toplam personelin yüzde 10’unun İstanbul’da çalıştığını açıkladı. TÜİK organizasyon yapısı ile ilgili önemli bilgiler veren de Yücedağ, istatistik için toplanan veri işlemlerinin teknoloji ile birlikte artık farklı kanallardan yapıldığını kaydetti. Genç istatistikçilere yol gösterici olacak bilgiler veren Yücedağ, TÜİK’in projeleri ve istatistik alanında kariyer yapmak isteyenler için de önerilerde bulundu.
TÜRKİYE’NİN YAŞLI NÜFUS PROFİLİ ARAŞTIRMASI
İstatistik Grup Müdürlüğünden Uzman Ahmet Gök, “Üretimden Sunuma İstatistik” konulu bölümde, TÜİK’in geçmiş dönemde devletin elinde yeterli veri bulunmadığı bir konu için yaptığı çalışmalardan örnek vererek Türkiye’deki yaşlı nüfus profili üzerinde yapılan çalışmaları aktardı. Gök, katılımcılara, yaşlı nüfusun demografik yapısı ve bu grubun toplumdaki yerine dair çarpıcı istatistiksel veriler sundu.
TÜİK’İN ESKİ VE YENİ BİLGİ DAĞITIM KANALLARI
TÜİK Bilgi İşlem Grup Müdürlüğünden Uzman Fatih Çekiç ise, TÜİK’te kullanılan bilgi dağıtım kanalları ve bilgi paylaşımı süreçleri hakkında bilgi verdi. Çekiç, TÜİK’in haber bültenleri, rapor sistemleri, istatistiksel veri tabanı, metaveri konularında datanın oluşturulma ve paylaşım kanallarını gösterdi. Doç. Dr. Seda Bağdatlı Kalkan’ın yönetimindeki soru-cevap bölümü, etkinliğe dinamizm kattı. Katılımcıların veri oluşturulma süreci ve istatistiki veride yapay zekâ konularındaki merak ettikleri konulara açıklık getirildi. Etkinlik, konuşmacılara sunulan teşekkür belgeleri ile sona erdi.
