İstanbul Ticaret Üniversitesi tarafından 19 ve 25 yaş aralığında yer alan, farlı sosyoekonomik bölgelerden 1000 kişiyle görüşülerek hazırlanan “Z Kuşağını Tanımak: Değerler, Tercihler, Görüşler” kamuoyu ile paylaşıldı.
Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Rüstem Aşkın ve akademisyenler Dr. Öğr. Üyesi Ayşen Baylak Güngör, Öğr. Gör. Dr. Ezgi Tan ve Öğr. Gör. Yasemin Kuş tarafından hazırlanan rapor, akademisyenler ve öğrencilerin katılımıyla açıklandı.
Raporun tanıtım programında konuşan Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Elçin Aykaç Alp, farklı kuşakların birbirini tanıması ve anlayabilmesi, kuşaklar arası iletişimin artması için bu tarz çalışmaların önemli olduğunu belirterek raporu hazırlayan ekibe teşekkür etti.
Ardından kürsüye çıkan Prof. Dr. Rüstem Aşkın, rapor hakkında bilgi verdi. Prof. Dr. Aşkın raporun amacını Z Kuşağı olarak adlandırılan ve Türkiye’nin toplam nüfusunun yüzde 20 kadarını oluşturan genç nüfusun şartlarını, değerlerini, toplumsal sorunlara yaklaşımını, politik eğilimlerini, kendilik algısı ve kişilik özelliklerini, duygularını, kaygılarını, eğitim, aile gibi temel alanlardaki düşünce ve beklentilerini anlamak ve değerlendirmek olarak açıkladı.
RAPORDA ÖNE ÇIKAN KONULAR
Katılımcılardan 651’i (%65,1) lise mezunu, 150’si (%15) lisans mezunu, 141’i (%14,1) ön lisans mezunu, 32’si (%3,2) ortaokul mezunudur. 24 (%2,4) katılımcı ise herhangi bir okuldan mezun olmadığını bildirdi. Katılımcıların %76,8’i aileleriyle birlikte yaşıyor.
İŞSİZLİK EN ÖNEMLİ SORUN
Yalnızca 293 (%29,3) katılımcı ailesel aylık gelirlerinin 10 bin TL ve üzerinde olduğunu, diğerleri ise daha alt düzeyde aile gelirleri olduğunu beyan etti. Kişisel olarak bir bilgisayara sahip olduğunu beyan eden katılımcı oranı ise %71.
Katılımcılar kendileri için en önemli üç sorunu sırasıyla %69,3 oranında işsizlik, %65,7 oranında yoksulluk, %64,9 oranında şiddet ve zorbalık olarak cevaplarken kaygı duydukları konular içinde ise ülkenin ekonomik durumu (%76,6), geleceklerine ilişkin kaygıları (%72,4) ile kariyer ve iş imkânlarına ilişkin kaygıları (%68,5) en üst sırada yer alıyor.
MUTSUZ VE SİNİRLİLER
Mutsuzluk duygusunu ne sıklıkla yaşadıkları sorusuna gençlerden %65,8’lik bir oranda “ortalama veya fazlasıyla” cevabı; sinirlilik duygusunu ne sıklıkla yaşadıkları sorusuna ise %73,5’lik bir oranda “ortalama veya fazlasıyla” cevabı alındı.
Anne babalarınca beklentilerinin karşılanıp karşılanmadığı sorusuna verilen cevaplar, önemli bir kesimin (%65) bu konudaki düşüncesinin olumlu olduğu yönünde
EŞTE MERHAMETİ ARIYORLAR
Katılımcıların en çok önem atfettikleri konular özgür olmak (%79,9), adil ve refah içinde bir toplumda yaşamak (%79,4) ile hayatına yön verebilmek (%73,8) oldu.
Eşte bulunması beklenen en önemli özellikler olarak merhamet/ yardımseverlik (%73,8), ahlaklı olmak (%73,1) ve fedakârlık (%61,1) şeklinde bildirilirken bu cevaplarda kadın katılımcıların oranı daha yüksek. Evlenme ve çocuk sahibi olmaya erkek katılımcıların daha fazla önem atfettikleri gözlendi.
YURTDIŞINA ÇIKMA İSTEĞİ
Daha iyi eğitim, kariyer ve iş amacıyla yurt dışında yaşamak isteyenlerin oranı %32 iken yine aynı amaçlarla yurt dışında bulunmak ve daha sonra ülkeye dönmek isteyen gençlerin oranı da %31,3 oldu. Her iki tercihte de kadınlar daha yüksek oranı oluşturuyor.
Katılımcı gençlerimiz arasında siyasi görüşlerini Atatürkçü (%38,3) ve Milliyetçi (%37,3) olarak belirtenler en üst sıradadır. Önemli bir kesim kendisini Apolitik (%30,2) olarak tanımlarken, Muhafazakâr (%27,8), Çevreci-Özgürlükçü (%24,5) ve İslamcı (%21) tanımları onları izledi. Kendilerini Ülkücü (%14,7), Liberal (%13,4) ve Marksist (%4,6) olarak tanımlayanların oranı alt sıralarda yer buldu. Bu oranların sanılanın aksine toplumun geneliyle benzeştiği görülüyor.
Covid 19 Pandemisi nedeniyle gençlerin %60 kadarı psikolojik durumlarının, %55 kadarı eğitim hayatlarının olumsuz etkilendiğini, yarısı ise ekonomik durumlarının bozulduğunu belirtti.